braziljania
Anëtar i Nderuar
Irena Reso
Në jetën e përditshme takohemi, jetojmë me njerëz të tjerë, me të cilët ndajmë hallet, shqetësimet, gëzimet, shkëmbejmë urime, ngushëllime. Pra jemi pjesëz e asaj që quhet shoqëri, të cilën çdokush nga ne e mbush me mënyrën e tij të të jetuarit dhe punuarit.
Kjo shoqëri, pjesë e së cilës jemi edhe ne vetë, udhëhiqet nga parime të cilat në shekuj kanë marrë forma të ndryshme, duke filluar nga kanunet, ligjet, kodet, pse jo edhe kushtetutat. Të gjitha këto kanë pasqyruar në një formë ose në një tjetër vullnetin e shoqërisë, pra vullnetin e çdo njeriu të thjeshtë, i cili s'mund të shkojë kundër vullnetit të shumicës. Të gjitha këto, në fund të fundit për të rregulluar sa më mirë atë pjesëz të jetës shoqërore, jetën tonë, që është pjesa më e rëndësishme dhe ajo që na intereson mbi çdo gjë.
Për këtë ne ndërtuam shtete, makina që shtypnin njerëz, trekëmbësha, kampe përqëndrimi, e përse? Gjithmonë duke synuar një jetë më të qetë, më të sigurtë. A ia arrijmë gjithmonë? Do thosha jo, dhe ja sepse:
Jeta jonë është e lidhur aq sa s'mund të ndahet me jetën e njerëzve të tjerë, pra me shoqërinë dhe me pjellën e saj, shtetin. Secili prej nesh merr pjesë në atë që quhet jetë shoqërore, por secili prej nesh ka edhe atë që ai e quan jetë private. Këdo që të pyesësh se çfarë kupton ai ose ajo me jetë private do të të përgjigjej me fjali të ndryshme, që pak a shumë po ti përgjithësonim do të dilte një ide e llojit: "jetë private do të thotë pavarësi fizike dhe morale e njeriut, duke përfshirë edhe jetën e tij seksuale".
çdokush ka të drejtë ta jetoje jetën e tij ashtu siç i pëlqen. Asgjë e re në këto që po them. Të gjithëve u pëlqen kjo, por shumica stepen, nuk e jetojnë jetën ashtu siç ju pëlqen. Pse? Shoqëria dhe shteti reagon. Më fuqishëm dhe më dhimbshëm shteti i cili ka polici, burgje. Shteti do të sakrifikonte më mirë dhe pa dhimbje një jetë private sesa të lejonte një shoqëri të "çthurur".
Në këtë mes kundërshtari më potencial i jetës private të njeriut është shteti. Ky shtet qeveriset nga ligjet, ky shtet respekton individin dhe fuqinë e tij. Ky shtet është shndëruar në një shtet të njerëzve që jetojnë në një vend të caktuar, por në momente të caktuara ky shtet mund të bëhet i rrezikshëm. Po atëherë? Kush do ta bënte individin ta perballte fuqinë e shtetit që po ndërhyn në jetën e tij private? Përgjigjja e të gjithëve do të ishte ligji. Cili ligj? Kushtetuta? Kodi Civil apo Penal?
Kushtetuta ka parimet më të përgjithshme që udhëheqin dhe qeverisin jetën e një vendi. Ligjet e tjera marrin jetë prej saj. Jeta private e njeriut është më e shenjta për të, dhe a s'duhet që ajo të shpallet dhe të mbrohet nga ligji themelor i një shteti, Kushtetuta? Kjo gjë do ta bënte më të ndërgjegjshëm shtetin me makinat e tij. Kjo do të ishte një garanci më e madhe për individin dhe jetën e tij private ndaj shtetit.
>>>
Në jetën e përditshme takohemi, jetojmë me njerëz të tjerë, me të cilët ndajmë hallet, shqetësimet, gëzimet, shkëmbejmë urime, ngushëllime. Pra jemi pjesëz e asaj që quhet shoqëri, të cilën çdokush nga ne e mbush me mënyrën e tij të të jetuarit dhe punuarit.
Kjo shoqëri, pjesë e së cilës jemi edhe ne vetë, udhëhiqet nga parime të cilat në shekuj kanë marrë forma të ndryshme, duke filluar nga kanunet, ligjet, kodet, pse jo edhe kushtetutat. Të gjitha këto kanë pasqyruar në një formë ose në një tjetër vullnetin e shoqërisë, pra vullnetin e çdo njeriu të thjeshtë, i cili s'mund të shkojë kundër vullnetit të shumicës. Të gjitha këto, në fund të fundit për të rregulluar sa më mirë atë pjesëz të jetës shoqërore, jetën tonë, që është pjesa më e rëndësishme dhe ajo që na intereson mbi çdo gjë.
Për këtë ne ndërtuam shtete, makina që shtypnin njerëz, trekëmbësha, kampe përqëndrimi, e përse? Gjithmonë duke synuar një jetë më të qetë, më të sigurtë. A ia arrijmë gjithmonë? Do thosha jo, dhe ja sepse:
Jeta jonë është e lidhur aq sa s'mund të ndahet me jetën e njerëzve të tjerë, pra me shoqërinë dhe me pjellën e saj, shtetin. Secili prej nesh merr pjesë në atë që quhet jetë shoqërore, por secili prej nesh ka edhe atë që ai e quan jetë private. Këdo që të pyesësh se çfarë kupton ai ose ajo me jetë private do të të përgjigjej me fjali të ndryshme, që pak a shumë po ti përgjithësonim do të dilte një ide e llojit: "jetë private do të thotë pavarësi fizike dhe morale e njeriut, duke përfshirë edhe jetën e tij seksuale".
çdokush ka të drejtë ta jetoje jetën e tij ashtu siç i pëlqen. Asgjë e re në këto që po them. Të gjithëve u pëlqen kjo, por shumica stepen, nuk e jetojnë jetën ashtu siç ju pëlqen. Pse? Shoqëria dhe shteti reagon. Më fuqishëm dhe më dhimbshëm shteti i cili ka polici, burgje. Shteti do të sakrifikonte më mirë dhe pa dhimbje një jetë private sesa të lejonte një shoqëri të "çthurur".
Në këtë mes kundërshtari më potencial i jetës private të njeriut është shteti. Ky shtet qeveriset nga ligjet, ky shtet respekton individin dhe fuqinë e tij. Ky shtet është shndëruar në një shtet të njerëzve që jetojnë në një vend të caktuar, por në momente të caktuara ky shtet mund të bëhet i rrezikshëm. Po atëherë? Kush do ta bënte individin ta perballte fuqinë e shtetit që po ndërhyn në jetën e tij private? Përgjigjja e të gjithëve do të ishte ligji. Cili ligj? Kushtetuta? Kodi Civil apo Penal?
Kushtetuta ka parimet më të përgjithshme që udhëheqin dhe qeverisin jetën e një vendi. Ligjet e tjera marrin jetë prej saj. Jeta private e njeriut është më e shenjta për të, dhe a s'duhet që ajo të shpallet dhe të mbrohet nga ligji themelor i një shteti, Kushtetuta? Kjo gjë do ta bënte më të ndërgjegjshëm shtetin me makinat e tij. Kjo do të ishte një garanci më e madhe për individin dhe jetën e tij private ndaj shtetit.
>>>