fcbesia
Anëtar i Respektuar
P.S.Sidomos ne Kosove eshte e perhapur nje fjale mjafte e rende per ta,ku mergimtaret nga vendasit konsiderohen si Shaci(Shatzi).Ata qe i injorojne thone se "shatzit"veshen teresishte ne te bardha,kane makina tipesh nga me te rejat...dhe ne lokalet ku ata frekuentojne cdohere marrin RedBull.
Pikershte per kete vendosa ta posotoj edhe kete artikullin e sotem te gazetes Express.
Shumë nga bashkatdhetarët janë të mendimit se me paratë që sjellim në
Kosovë, vetëm gjatë verës, shumica nga ne mund të shkojmë rreth e rreth botës. ”(Armend Doreci)
Rreth 17 për qind e kosovarëve jetojnë jashtë shtetit. Një kohë të gjatë ky 17-përqindësh ka mbajtur gjallë pjesën tjetër të popullatës së Kosovës,sidomos në periudhën e paraluftës.Kjo praktikë vazhdon ende.Sipas statistikave të raportit për diasporën që është prezantuar në Forumin 2015, rreth 320 milionë
euro çdo vit rrjedhin nga diaspora në Kosovë. 170 milionë nga to janë para të gatshme, rreth 22 milionë euro janë kontributet në mallra dhe gjësende që sjellin, ndërsa 125 milionë euro të tjera ata i shpenzojnë gjatë qëndrimit të tyre në Kosovë. Haki, Fari dhe Nazmi Bërdynaj janë tre vëllezër që jetojnë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ata që nga paslufta gati çdo vit kanë investuar mbi 120 mijë dollarë në Kosovë. Investimet e tyre kanë qenë
kryesisht për nevoja familjare, por edhe në shërbim të vendlindjes. Nazmi Bërdynaj tregon se edhe bashkatdhetarë të tjerë që jetojnë në SHBA, kanë bërë investime të ngjashme në vendlindjen e tyre. “Nëse marrim mesataren, del se çdo vit kemi investuar 120 mijë dollarë. Nëse shkon puna mirë,
ne jemi në gjendje të bëjmë edhe investime të tjera. E kemi një përparësi që jemi vendas dhe pak a shumë e dimë mentalitetin në Kosovë,kështu që nuk do të kemi probleme”, beson Nazmiu. Ndërsa, Fari Bërdynaj thotë se ekzistojnë shumë probleme në Kosovë që bëjnë të pamundur investime të sigurta. Megjithëkëtëai së bashku me vëllezërit nuk e ka ndërmend të dorëzohet.
“Ka probleme shumë për mërgimtarët që vijnë dhe dëshirojnë të investojnë në Kosovë, por jemi mësuar me tejkalimin e tyre edhe në vendet ku punojmë dhe veprojmë”, shton Fariu. Ndërkaq, Arben Doroci, i cili punon dhe jeton në Suedi, thotë se nuk janë vetëm paratë që mund të sjellë diaspora në Kosovë, por edhe njerëzit e shkolluar dhe të përgatitur për punë profesionale.
Ai tregon se diaspora gjithmonë në mënyra të ndryshime ka investuar në Kosovë. “Ne kemi dëshirë ta shohim vendin tonë sa më mirë. Diaspora është në gjendje të japë shumë për Kosovën, siç ka bërë edhe në të kaluarën”, vlerëson ai.Arbeni tregon se, sa herë që kthehen nga Kosova në Suedi, shumica e bashkatdhetarëve bëjnë një llogaritje të thjeshtë për shpenzimet që kanë bërë gjatë qëndrimit të tyre në Kosovë. “Shumë nga bashkatdhetarët
janë të mendimit se me paratë që sjellim në Kosovë, vetëm gjatë verës, shumica nga ne mund të shkojmë rreth e rreth botës”, vlerëson ai.
Edhe të shtunën aeroporti i Prishtinës ishte i mbushur me mërgimtarë. Vetëm brenda 12 ditëve në këtë aeroport aterrojnë 38 340 pasagjerë, shumica mërgimtarë që vijnë për pushime në Kosovë.Janë të pakta ato shtëpi në Kosovë më nuk e kanë një apo më shumë anëtarë të familjes në një shtet perëndimor. Të gjithë i gëzohen ardhjes së tyre,ngase duarthatë ata nuk vijnë pothuajse kurrë.Ndërsa, gjatë periudhës nga 1 deri më 13 korrik të këtij viti, përmes pikave kufitare të Kosovës kanë hyrë mbi 170 mijë persona,
kryesisht mërgimtarë. Sipas statistikave të raportit për diasporën, Kosova ka rreth 315 mijë qytetarë që jetojnë jashtë shtetit. Hulumtimet e bëra në këtë raport tregojnë se afërsisht 70 për qind e emigrantëve dërgojnë ndihma financiare te familjet e tyre në Kosovë. Pak më pak se çdo e pesta familje në Kosovë pranojnë ndihma nga mërgimtarët. Megjithëkëtë, mërgimtarët ndihen
jo të respektuar në Kosovë, me gjithë ndihmën e madhe që kanë dhënë për familjet dhe shtetin.Janë të pakta aktivitetet që aktivizohen për ndër të tyre. Aktivitetet kulturore po ashtu mungojnë.Ekspertët e ekonomisë vlerësojnë
se nuk ka asnjë lehtësim për të joshur mërgimtarët të bëjnë investime kapitale në Kosovë. Frika nga korrupsioni ende mbetet në nivel shqetësues.
Muhamet Mustafa, kryetar i Institutit Rinvest, thotë se diaspora kosovare
është jashtëzakonisht e rëndësishme për zhvillimin e vendit. “Janë shumë të
rëndësishëm, sepse i japin një infuzion konsumit në Kosovë, kur ata vijnë si turistë. Mbi 320 milionë euro për çdo vit. Në qoftë se i marrim si investitorë,
ata kanë probleme të njëjta si gjithë investitorët e tjerë, shteti ligjor, korrupsioni, politikat ekonomike ata i pengojnë”, vlerëson Mustafa.
Sipas tij, Qeveria e Kosovës dhe komunat duhet të organizojnë shumë aktivitete për nder të mërgimtarëve. “Organizimi ende bazohet në politikë. Degët e partive ende ekzistojnë në diasporë. ثshtë një ndjenjë e përgjithshme e diasporës që ata janë të harruar nga Qeveria e Kosovës”, vlerëson Mustafa. Ndërkohë, hulumtimi tregon se ndihmat e mërgimtarëve janë
pakësuar në vitet e fundit. Mungesa e marrjes së masave për ngritjen e kontributit të diasporës në zhvillimin ekonomik dhe social, besohen të jenë arsyet për këtë rënie. Ndërkohë, Armend Veseli ka ditë që vjen në Komunën e Prishtinës për të rregulluar dokumente. Ai thotë se krahasuar me vitet e
shkuara, ka vërejtur disa përmirësime, mirëpo, sipas tij, këto nuk mjaftojnë.
Ai ndihet i parespektuar në vendlindjen e tij. “Ne jemi njerëzit që më së paku respektohemi në Kosovë. Kërkush nuk po i mban premtimet. Kanë thanë që
ka lehtësime, unë nuk po i shoh”, thotë ai. Por, edhe pse çdo verë në Kosovë
lënë shumë para, mërgimtarët nuk janë shumë të adhuruar. Të gjithë u lakmojnë parave dhe veturave të shtrenjta të tyre. Por, pa ta dhe botën e veçantë të tyre.
Pikershte per kete vendosa ta posotoj edhe kete artikullin e sotem te gazetes Express.
Shumë nga bashkatdhetarët janë të mendimit se me paratë që sjellim në
Kosovë, vetëm gjatë verës, shumica nga ne mund të shkojmë rreth e rreth botës. ”(Armend Doreci)
Rreth 17 për qind e kosovarëve jetojnë jashtë shtetit. Një kohë të gjatë ky 17-përqindësh ka mbajtur gjallë pjesën tjetër të popullatës së Kosovës,sidomos në periudhën e paraluftës.Kjo praktikë vazhdon ende.Sipas statistikave të raportit për diasporën që është prezantuar në Forumin 2015, rreth 320 milionë
euro çdo vit rrjedhin nga diaspora në Kosovë. 170 milionë nga to janë para të gatshme, rreth 22 milionë euro janë kontributet në mallra dhe gjësende që sjellin, ndërsa 125 milionë euro të tjera ata i shpenzojnë gjatë qëndrimit të tyre në Kosovë. Haki, Fari dhe Nazmi Bërdynaj janë tre vëllezër që jetojnë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ata që nga paslufta gati çdo vit kanë investuar mbi 120 mijë dollarë në Kosovë. Investimet e tyre kanë qenë
kryesisht për nevoja familjare, por edhe në shërbim të vendlindjes. Nazmi Bërdynaj tregon se edhe bashkatdhetarë të tjerë që jetojnë në SHBA, kanë bërë investime të ngjashme në vendlindjen e tyre. “Nëse marrim mesataren, del se çdo vit kemi investuar 120 mijë dollarë. Nëse shkon puna mirë,
ne jemi në gjendje të bëjmë edhe investime të tjera. E kemi një përparësi që jemi vendas dhe pak a shumë e dimë mentalitetin në Kosovë,kështu që nuk do të kemi probleme”, beson Nazmiu. Ndërsa, Fari Bërdynaj thotë se ekzistojnë shumë probleme në Kosovë që bëjnë të pamundur investime të sigurta. Megjithëkëtëai së bashku me vëllezërit nuk e ka ndërmend të dorëzohet.
“Ka probleme shumë për mërgimtarët që vijnë dhe dëshirojnë të investojnë në Kosovë, por jemi mësuar me tejkalimin e tyre edhe në vendet ku punojmë dhe veprojmë”, shton Fariu. Ndërkaq, Arben Doroci, i cili punon dhe jeton në Suedi, thotë se nuk janë vetëm paratë që mund të sjellë diaspora në Kosovë, por edhe njerëzit e shkolluar dhe të përgatitur për punë profesionale.
Ai tregon se diaspora gjithmonë në mënyra të ndryshime ka investuar në Kosovë. “Ne kemi dëshirë ta shohim vendin tonë sa më mirë. Diaspora është në gjendje të japë shumë për Kosovën, siç ka bërë edhe në të kaluarën”, vlerëson ai.Arbeni tregon se, sa herë që kthehen nga Kosova në Suedi, shumica e bashkatdhetarëve bëjnë një llogaritje të thjeshtë për shpenzimet që kanë bërë gjatë qëndrimit të tyre në Kosovë. “Shumë nga bashkatdhetarët
janë të mendimit se me paratë që sjellim në Kosovë, vetëm gjatë verës, shumica nga ne mund të shkojmë rreth e rreth botës”, vlerëson ai.
Edhe të shtunën aeroporti i Prishtinës ishte i mbushur me mërgimtarë. Vetëm brenda 12 ditëve në këtë aeroport aterrojnë 38 340 pasagjerë, shumica mërgimtarë që vijnë për pushime në Kosovë.Janë të pakta ato shtëpi në Kosovë më nuk e kanë një apo më shumë anëtarë të familjes në një shtet perëndimor. Të gjithë i gëzohen ardhjes së tyre,ngase duarthatë ata nuk vijnë pothuajse kurrë.Ndërsa, gjatë periudhës nga 1 deri më 13 korrik të këtij viti, përmes pikave kufitare të Kosovës kanë hyrë mbi 170 mijë persona,
kryesisht mërgimtarë. Sipas statistikave të raportit për diasporën, Kosova ka rreth 315 mijë qytetarë që jetojnë jashtë shtetit. Hulumtimet e bëra në këtë raport tregojnë se afërsisht 70 për qind e emigrantëve dërgojnë ndihma financiare te familjet e tyre në Kosovë. Pak më pak se çdo e pesta familje në Kosovë pranojnë ndihma nga mërgimtarët. Megjithëkëtë, mërgimtarët ndihen
jo të respektuar në Kosovë, me gjithë ndihmën e madhe që kanë dhënë për familjet dhe shtetin.Janë të pakta aktivitetet që aktivizohen për ndër të tyre. Aktivitetet kulturore po ashtu mungojnë.Ekspertët e ekonomisë vlerësojnë
se nuk ka asnjë lehtësim për të joshur mërgimtarët të bëjnë investime kapitale në Kosovë. Frika nga korrupsioni ende mbetet në nivel shqetësues.
Muhamet Mustafa, kryetar i Institutit Rinvest, thotë se diaspora kosovare
është jashtëzakonisht e rëndësishme për zhvillimin e vendit. “Janë shumë të
rëndësishëm, sepse i japin një infuzion konsumit në Kosovë, kur ata vijnë si turistë. Mbi 320 milionë euro për çdo vit. Në qoftë se i marrim si investitorë,
ata kanë probleme të njëjta si gjithë investitorët e tjerë, shteti ligjor, korrupsioni, politikat ekonomike ata i pengojnë”, vlerëson Mustafa.
Sipas tij, Qeveria e Kosovës dhe komunat duhet të organizojnë shumë aktivitete për nder të mërgimtarëve. “Organizimi ende bazohet në politikë. Degët e partive ende ekzistojnë në diasporë. ثshtë një ndjenjë e përgjithshme e diasporës që ata janë të harruar nga Qeveria e Kosovës”, vlerëson Mustafa. Ndërkohë, hulumtimi tregon se ndihmat e mërgimtarëve janë
pakësuar në vitet e fundit. Mungesa e marrjes së masave për ngritjen e kontributit të diasporës në zhvillimin ekonomik dhe social, besohen të jenë arsyet për këtë rënie. Ndërkohë, Armend Veseli ka ditë që vjen në Komunën e Prishtinës për të rregulluar dokumente. Ai thotë se krahasuar me vitet e
shkuara, ka vërejtur disa përmirësime, mirëpo, sipas tij, këto nuk mjaftojnë.
Ai ndihet i parespektuar në vendlindjen e tij. “Ne jemi njerëzit që më së paku respektohemi në Kosovë. Kërkush nuk po i mban premtimet. Kanë thanë që
ka lehtësime, unë nuk po i shoh”, thotë ai. Por, edhe pse çdo verë në Kosovë
lënë shumë para, mërgimtarët nuk janë shumë të adhuruar. Të gjithë u lakmojnë parave dhe veturave të shtrenjta të tyre. Por, pa ta dhe botën e veçantë të tyre.
Express